De aandacht voor het thema hersenen, cognitie en gedrag is het laatste decennium fors toegenomen. Dit blijkt onder meer uit de enorme hoeveelheid wetenschappelijke-, maar ook de meer populaire publicaties zoals het boek Laat je hersenen niet zitten van Erik Scherder. Dit is niet voor niets, gegeven de relevantie van dit gebied dat op basis van deze kennis steeds gerichter tot toepassing komt en daarmee ook steeds meer aandacht krijgt.
Het voormalige regieorgaan Nationaal Initiatief Hersenen en Cognitie[1] (NIHC), als onderdeel van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek[2] (NWO), heeft gedurende vele jaren op nationaal niveau programma’s geïnitieerd en gecoördineerd. Het FES programma Hersenen en Cognitie: Maatschappelijke Innovatie in gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs[3] is daarvan het vlaggenschipproject geweest.
Andere voorbeelden van programma’s die (mede) vanuit het NIHC zijn ontstaan: ‘Food, Cognition and Behavior’ rond voeding en gedrag, ‘Professional Games for Professional Skills’ in relatie tot gedrag, onderwijs en levenlang leren, ‘Light, Cognition, Behavior and Health’ rond de invloed van licht op gedrag en gezondheid en het Europese FET flagship ‘Human Brain Project’.
Sinds 2018 is ‘Hersenen, Cognitie en Gedrag’ als NWO breed thema opgenomen binnen de organisatie met een eigen Adviesgroep die het NWO bestuur adviseren over onderzoek en toepassing, maar ook over instrumentarium, in relatie tot relevante ontwikkelingen rond kennis en innovatie in dit veld.
Een belangrijke parallelle ontwikkeling was in 2015 de nationale wetenschapsagenda (NWA), waarbij uit meer dan 12.000 vragen ruim vijfentwintig NWA routes zijn gebouwd. Een van deze routes is ‘NeurolabNL’[4], de werkplaats voor hersen-, cognitie- en gedragsonderzoek. Ruim 400 vragen in de NWA waren brein-gerelateerd. NeurolabNL richt zich in eerste instantie op drie concrete toepassingsdomeinen: veiligheid, gezondheid en onderwijs.
In 2017 is door het Ministerie van OCW een startimpuls[5] beschikbaar gesteld aan enkele NWA routes, als voorbeeld voor hoe een typische invulling van de breedte van de NWA eruit zou kunnen zien. Ook NeurolabNL was betrokken bij deze startimpuls en heeft hiermee eerste pilotprojecten kunnen opstarten. Daarnaast wil NWO jaarlijks een NWA ‘call’ openzetten voor aanvragen van nieuwe onderzoeksprojecten.
Eind 2017 is een grote bijeenkomst georganiseerd met de NeurolabNL community om toe te werken naar een strategische onderzoeksagenda op het gebied van fundamentele kennis rond hersenen, cognitie en gedrag, alsmede een strategische agenda toegespitst op het toegepaste onderwerp gezondheid. Daarnaast zijn eerder al strategische agenda’s met de achterban ontwikkeld onder meer op de toegepaste onderwerpen veiligheid en onderwijs, welke begin 2018 zijn geactualiseerd. Op 3 juli 2018 wordt de integrale NeurolabNL agenda aangeboden aan bewindslieden en bestuurders binnen de toepassingsdomeinen van veiligheid, gezondheid en onderwijs.
Met de nieuwe NWO strategie 2019-2022 en het beleid van het nieuwe kabinet rond wetenschap en innovatie zal blijken hoe de middelen de komende periode verdeeld gaan worden. Samenwerking tussen partijen is daarbij cruciaal. Hoe dan ook, met NeurolabNL[6] als nationale community is het veld van Hersenen, Cognitie en Gedrag in Nederland goed georganiseerd. Met een breed gedragen onderzoeksagenda zal de komende jaren relevante kennis worden gegenereerd, op basis waarvan weer nieuwe toepassingen worden ontwikkeld. De recent geopende NWA call zal naar verwachting dan ook zwaar worden overtekend!
[1] https://www.hersenenencognitie.nl
[3] https://www.wodc.nl/binaries/Hersenen-en-cognitie_Eindrapport_tcm28-314453.pdf
[4] https://wetenschapsagenda.nl/wp-content/uploads/2016/06/NWA-route-Hersenen-cognitie-en-gedrag.pdf
[5] https://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/veerkrachtige+en+zinvolle+samenlevingen/gehonoreerde+onderzoeksaanvragen+startimpuls
Comments are closed.