Het internet der dingen (Internet of Things, afgekort IoT), waarbij alles met alles wordt verbonden, schrijdt gestaag verder in onze huishoudens met realtime verbinding tussen (slimme) spullen, tussen (‘slimme’) mensen, maar ook al tussen (slimme) gebouwen en -steden.
Voor wat betreft het verbinden van spullen in je huis, denk aan de Alexa speaker van Amazon in de keuken, die meeluistert naar je privé gesprekken. Of bijvoorbeeld de slimme koelkast (al dan niet met camera) die je waarschuwt bij bedorven producten, maar ook zelf bestellingen kan plaatsen wanneer producten (bijna) op zijn.
Een ander mooi voorbeeld is het bedrijf Rituals dat een app heeft ontwikkeld om op afstand thuis een lekkere geur te verspreiden: “De Rituals Perfume Genie is een draadloze ‘geurmachine’ die je met een app kunt bedienen. Je regelt zelf wanneer er een lekkere geur uit het apparaat komt. In deze review lees je over onze ervaringen met de Rituals Perfume Genie en of het handiger is dan losse geurstokjes.”[i]
Voor wat betreft het verbonden zijn met andere mensen, we zijn vandaag de dag ‘always on’, continu bereikbaar en present voor anderen via Instagram, Facebook, snapchat en whatsapp. Het aantal ‘vrienden’ is nog nooit zo groot geweest. Stine Jenssen schreef hierover al het treffende boek Echte vrienden[ii]. Er zijn zelfs digitale detox cursussen om weer even off-line te leren zijn en je te mogen vervelen.
Naast verbinding van apparaten en mensen gaan we nu steeds meer toe naar verbinding tussen gebouwen (smart buildings) en zelfs hele steden (smart cities). Dit is erg handig voor jezelf, maar ook voor commerciële bedrijven die steeds beter op je behoeft in kunnen spelen, of overheden. Wat betekent dit voor je privacy?[iii]
Denk aan het ‘social credit system’ in China[iv], waar je continu wordt gemonitord en op basis van je gedrag meer of minder punten ‘verdient’. Deze puntenscore is weer bepalend voor bijvoorbeeld de wachtlijst voor een huurwoning in een goede buurt om maar een neutraal voorbeeld te noemen.
Dave Eggers waarschuwde in zijn boek The Circle[v] al voor dergelijke scenario’s die feitelijk al zijn uitgekomen met een utopische samenleving met een duistere keerzijde. Wetgeving loopt nu eenmaal achter de praktijk aan. Daarom is het ontwerp van dit soort systemen en algoritmen ook zo belangrijk om dit verantwoord in te richten.
Nederland loopt hierin voorop, al staan de ambities nog wat in de kinderschoenen. Zo heeft het Platform voor InformatieSamenleving (ECP) najaar 2018 de Artificial Intelligence Impact Assessment ontwikkeld[vi], waarbij enerzijds wordt gekeken naar de ethische en juridische kant van het doel en anderzijds naar hoe betrouwbaar, veilig en transparant een toepassing is.
Waar Azië en de Verenigde Staten doordenderen in de technologisch ontwikkeling van Artificiële Intelligentie, laten Europa en Nederland zich hard maken voor verantwoord datagebruik en -ontwerp van algoritmen, maar ook de randvoorwaarden in wetgeving. Alleen zo kan de menselijke maat in deze ontwikkelingen worden geborgd.
[i] https://www.iculture.nl/reviews/rituals-perfume-genie-review/
[ii] Jensen, S. (2011). Echte vrienden: Intimiteit in tijden vn Facebook, GeenStijl en WikiLeaks, uitgave in het kader van de Week van de Filosofie, Lemniscaat
[iii] Martijn, M. en D. Tokmetzis (2016). Je hebt wél iets te verbergen: Over het levensbelang van privacy, De Correspondent
[iv] https://en.wikipedia.org/wiki/Social_Credit_System
[v] Eggers, D. (2013). The Circle, Random House, US
[vi] https://ecp.nl/jaarcongres/artificial-intelligence-impact-assessment/
Comments are closed.