IKEA zet steeds meer in op een circulair business model, zowel in haar eigen productieproces als met verpakkingsmaterialen en logistiek. Sinds februari 2019 komt daar ook het verhuren van meubels bij. Daarmee speelt IKEA in op de trend van ‘toegang tot spullen’ versus ‘eigenaarschap van spullen’: “Hergebruik en het niet zelf bezitten van spullen moet belangrijker worden”. Het verhuren start als test met een ‘proeftuin’, het woonproject ‘Stek Oost’ in Amsterdam[1]. Daarmee wordt inzichtelijk waar men tegenaan loopt en hoe het business model kan werken.
Deze ontwikkeling is al langer zichtbaar variërend van de OV-fiets en Greenwheels tot bijvoorbeeld het kunnen lenen van gereedschap via het internet platform peerby. Dit soort initiatieven winnen geleidelijk maar zeker aan schaal. Zo zijn alleen al in het gebruik van de OV-fiets tientallen procenten stijging zichtbaar over de afgelopen jaren, van 1,9 miljoen ritten in 2015 tot 3,2 miljoen ritten in 2017[2]. In 2018 is dat aantal al gestegen tot boven de 4 miljoen. Een gebruiksvriendelijk ontwerp van de fiets, maar zeker ook het ontwerpproces van het huren en terugbrengen van de OV-fiets dragen bij aan de populariteit.
Circulaire economie is al een langere tijd in, maar de implementatie is soms nog weerbarstig. Dit hangt enerzijds samen met vernieuwing en verandering wat niet altijd gemakkelijk is in organisaties. Anderzijds hapert deze ambitie soms in relatie tot het business model dat zich nog moet bewijzen. In hoeverre is er ruimte voor het experiment om nieuwe business modellen toe te passen en indien succesvol ook op te schalen? Zo is er een behoorlijke schaduwzijde aan de hoeveelheid ‘strooifietsen’, een ander voorbeeld van de deeleconomie, die tot veel overlast leidt in grote steden[3].
De Nederlandse topsector voor de Creatieve Industrie zet ook al enkele jaren in op circulaire economie. Dit doet ze onder meer met CIRCO[4], sinds 2015, een initiatief waarbij design (methoden) en productie samenkomen: “CIRCO is een beweging naar de circulaire economie, gevoed door de groeiende community rond ‘creating business through circular design’. In en rondom CIRCO zitten ondernemers en bedrijven uit de maakindustrie en de creatieve industrie, en daarnaast onderzoekers, beleidsmakers en studenten.”
De waarde van de creatieve industrie voor duurzaamheid en een circulaire economie wordt hiermee steeds evidenter. De zoektocht, het experiment, naar nieuwe business modellen begint haar vruchten af te werpen. Creatieve methoden en technieken zoals design thinking, iteratief ontwerpen, user-centered design waarbij de gebruiker centraal staat, en storytelling worden steeds breder omarmd.
[1] https://nos.nl/artikel/2270507-meubels-huren-en-leasen-groen-en-lekker-makkelijk.html
[2] https://www.ovpro.nl/trein/2018/10/12/populariteit-ov-fiets-vereist-opnieuw-extra-fietsen/?gdpr=accept
[3] https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/03/de-strooifiets-leidt-meteen-tot-ergernis-12341479-a1568753
Comments are closed.