Digitalisering en globalisering zijn de twee drijvende krachten die de arbeidsmarkt, maar ook het onderwijs op de kop zetten. Globalisering brengt enerzijds veel geld in het laadje met buitenlandse studenten en promovendi. Anderzijds is er sprake van braindrain naar het land van herkomst of elders. Ook wordt de internationale concurrentie steeds groter op de arbeidsmarkt.
Digitalisering resulteert in steeds verder gaande automatisering van veel ‘oude’ banen, ook banen waar een universitaire studie voor nodig is zoals notaris. Veel banen zullen de komende jaren verdwijnen of op zijn minst van aard veranderen, waarbij technologie ondersteunend van aard is. Tegelijkertijd ontstaan weer nieuwe banen die een grondslag hebben in creativiteit, teamwork en (gerelateerd aan) digitalisering.
Digitalisering vergt ook digitale vaardigheden om te kunnen anticiperen en voortbouwen op nieuwe ontwikkelingen zoals de (on)mogelijkheden van blockchain. Digitalisering maakt het mogelijk op elk moment en op elke plek te werken, wat veel meer flexibiliteit biedt. Flexibiliteit is het sleutelwoord voor Het Nieuwe Werken.
Dus niet alleen een hippe kantoortuin, maar ook ruimte om zelf je tijd in te delen. Het Amsterdamse bedrijf Brandfirm brengt dit in de praktijk door haar werknemers drie maanden naar Bali te sturen: een idyllische mix van vakantie en werken[1]. Dit is weliswaar vooral leuk als je (nog) geen gezin hebt, maar toch. Timothy Ferriss ging in zijn boek Een werkweek van 4 uur[2] uit 2007 nog verder door te pleiten voor een 4-urige werkweek…
De rigide structuren van het 9 tot 5 denken zit nog steeds in onze genen, terwijl de maatschappij snel verandert. Dit geldt niet alleen voor werk, maar ook voor school waarbij het systeem nog steeds is gebaseerd op de industriële revolutie. Zoals Ken Robinson al zei:
“Public schools .. were created in the image of industrialism. .. they reflect the factory culture they were designed to support. .. school systems base education on the principles of the assembly line and the efficient division of labor. Schools divide the curriculum into specialist segments: some teachers install math in the students, and others install history. They arrange the day into standard units of time, marked out by the ringing of bells, much like a factory announcing the beginning of the workday and the end of breaks. Students are educated in batches, according to age, as if the most important thing they have in common is their date of manufacture. They are given standardized tests at set points and compared with each other before being sent out onto the market.”[3]
In onderwijsland wordt echter druk geëxperimenteerd met nieuwe vormen van onderwijs en flexibele leerroutes. De praktijk is het laboratorium: studenten doen ervaring op bij bedrijven, maar steeds vaker komen bedrijven ook naar onderwijs- en onderzoeksinstellingen toe: de meester-gezelrelatie wordt nieuw leven ingeblazen.
Gestaag ontvouwen zich steeds meer experimenten zoals met Challenge Based Learning (CBL), in 2008 overigens al gestart door Apple[4]. Docenten worden meer coach dan leraar. Ook de SEAL (Social Engaged Action Learning) methode krijgt voet aan de grond, onder andere bij Fontys Hogescholen[5]: “studenten leren door samen te werken en dat realistische projecten zorgen voor intrinsieke motivatie onder studenten”.
Niet alle experimenten zijn even succesvol, maar het zijn waardevolle leerervaringen waarop kan worden voortgebouwd. Dit is en blijft een iteratief proces, waarbij het onderwijs steeds beter gaat aansluiten op de praktijk en de arbeidsmarktbehoefte van morgen.
[1] https://www.sprout.nl/artikel/personeel/dit-amsterdamse-bedrijf-haalde-een-recordomzet-door-op-bali-te-werken
[2] Ferriss, T. (2009). Een werkweek van 4 uur: Leid een rijk leven zonder veel te doen, Amsterdam: Forum (Nederlandse uitgave)
[3] Robinson, K. and L. Aronica (2009). The Element – How Finding Your Passion Changes Everything, Penguin Books
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Challenge-based_learning
[5] Schoenmakers, E. et al. (2017). SEAL-methode in de opleiding Toegepaste Gerontologie, boekuitgave
Comments are closed.